Pierwszy rozdział kolejnej pracy oksfordzkiego mediewisty nosi tytuł „Nowe spojrzenie na średniowiecze”. Deklarację tę rozumieć można nie tyle jako przedstawienie perspektywy pod każdym względem oryginalnej, ile jako wpisanie się autora w nurt współczesnej historiografii dotyczącej średniowiecza, przynoszący niekanoniczne interpretacje i periodyzacje okresu, oparte na ujęciu problemowym, a także coraz śmielej sięgający po tematykę z pogranicza historii i antropologii. Wickham w średniowieczu widzi więc nie źródło nowoczesności, lecz samoistną epokę, której cechą dystynktywną była zmiana. Rozumiana tu bardzo szeroko: na płaszczyźnie politycznej, gospodarczej, militarnej, ale przede wszystkim kulturowej, w ramach której autor chce szczególnie wnikliwie zanalizować – jak zaznacza we wprowadzeniu – „stosunek do honoru, płci i religii”. Uznając kategorię zmiany za kluczową, autor proponuje nowe cezury w długich dziejach średniowiecza, a więc boom gospodarczy, przekształcenia obyczajowe czy ekspansję chrześcijaństwa we wschodniej i północnej Europie. Ważniejsze jednak od cezur i tematów wydają się dwa założenia historyka, które mają znaczny wpływ na tok jego rozważań i z powodu których trzeba sięgnąć po tę książkę: przekonanie, że „średniowieczna Europa była (…) bardzo lokalna w swym charakterze” oraz teza, że „wszystkie twierdzenia o europejskiej jedności są fikcją nawet dzisiaj, a doszukiwanie się ich w średniowieczu byłoby czystą fantazją”.