Tajemnice walizki generała Sierowa. Dziennik pierwszego szefa KGB 1939–1963
Wydawnictwo REA-SJ
Wydawnictwo REA-SJ
Iwan Sierow, najpierw funkcjonariusz NKWD, potem pierwszy szef KGB i w końcu szef GRU, przez rosyjskich historyków przedstawiany jest ambiwalentnie: jako postać o biografii mrocznej, ale i bohater wojenny; w tonie potępienia, ale nierzadko z respektem. W pamięci Polaków i innych zdradzonych w Jałcie jego wizerunek jest na ogół bardziej jednoznaczny – to zbrodniarz, współodpowiedzialny za Katyń, masowe deportacje całych grup etnicznych, likwidację struktur podziemia niepodległościowego (w tym dowództwa i wielu oddziałów AK) na ziemiach „wyzwalanych” przez Armię Czerwoną, fałszowanie wyborów, a także stłumienie powstania węgierskiego w 1956 r. Sam Sierow, jeden z najbardziej zaufanych podkomendnych Stalina, tworzy w dziennikach autoportret o zgoła innej charakterystyce. Z zapisków wyłania się bezgranicznie oddany sprawie radzieckiej, prostolinijny, zawsze lojalny wykonawca rozkazów. Ale znajdujemy tu i drugie oblicze autora, ujawnione być może nieświadomie – postać przebiegłego gracza, który znakomicie odnalazł się w regułach zbrodniczego systemu, i równocześnie bezwzględnego wykonawcy jego założeń. Człowieka reprezentującego obcy – z polskiej perspektywy – typ mentalności i wzór kultury: kłamstwo i podstęp nazywającego fortelem lub strategią, traktującego przedmiotowo narody i jednostki (w tym „swoich”), obojętnego na śmierć innych i, jak się wydaje, własną, o którą często się ocierał. Przerażająca książka, ale trzeba ją przeczytać.
Skomentuj