Pierwszy nastąpił około roku 1989. Zaowocował licznymi publikacjami i powstawaniem organizacji związanych z pamięcią o Kresach. Okazała się ona kłopotliwa dla państwa polskiego. Starano się ją wyciszyć i to się udało w sferze publicznej. Była marginalizowana, mało obecna w nauczaniu historii. Drugi wybuch pamięci kresowej to przechodzenie diaspor kresowych w stronę wirtualnej pamięci, tworzenie internetowych stron, forów i archiwów. Zajrzyjmy więc do Internetu.
„Urodziliśmy się wiele lat po wojnie, na Ziemiach Zachodnich. Ale nasi przodkowie pochodzili z Kresów: z Olejowa, Bzowicy i Trościańca Wielkiego. Korzystając z dobrodziejstw internetu, chcemy zgromadzić w jednym miejscu i udostępnić jak najwięcej informacji o ziemi naszych przodków" – piszą autorzy strony Olejow.pl. Znajdują się na niej m.in. spisy mieszkańców, artykuły o życiu codziennym i folklorze, wspomnienia o opuszczeniu rodzinnych stron oraz osiedleniu się na ziemiach zachodnich. „Rozpacz, nawoływania, panika, totalny chaos, pośpiech [...]. Patrzyli, jak oddala się widok oświetlonego miasta, jak znikają w ciemnościach wieże kościołów. Dla większości z nich był to widok widziany ostatni raz w ich życiu. Towarzyszyły temu jakieś śpiewy religijne zagłuszane przez stukot kół, szum wiatru – wagony były bez dachu".
Andrzej Żmigrodzki prowadzi stronę Szarogrod.pl o miejscowości, w której mieszkał jego ojciec. „Tworząc tę stronę, wypełniam więc w jakimś sensie Jego testament. Jednocześnie odkryłem to miejsce i jego polskie (i rodzinne) ślady dla siebie, i tą wiedzą pragnę się podzielić". Na stronie znajdziemy oprócz historii miasta i opisów jego zabytków także spis nagrobków na miejscowym cmentarzu z nazwiskami i datami życia pochowanych. W opracowaniu są dzieje parafii.
Autorzy strony Milno. pl o Milnie na Podolu, powstałej po zjeździe jego byłych mieszkańców w 2008 roku, opracowują w celu udostępnienia 3075 aktów chrztów, 282 akty ślubów i 760 zgonów. Umieścili na stronie m.in. wypisy o Milnie z ksiąg adresowych, informacje ze starych gazet, spis zamordowanych przez UPA. Strony Olejowa, Szarogrodu i Milna zawierają wiele map, szkiców miejscowości, wspomnień i artykułów, zdjęć z rodzinnych albumów oraz fotografii z podróży do rodzinnych stron robionych w ostatnich latach. Tak tworzy się mozaikowe wirtualne muzeum Kresów, skoro z woli politycznej inne wciąż powstać nie może.
Skomentuj