Uważam Rze Historia - Temat numeru

Witajcie w Babilonie – Berlin przed Hitlerem

„Kabaret” Boba Fosse’ego to jeden z najsłynniejszych musicali w dziejach kina. I zarazem przenikliwy obraz Republiki Weimarskiej i Berlina u schyłku „złotych lat” tego miasta, epoki tak szalonej, że niemal nierzeczywistej, zwłaszcza w kontekście tego, co wydarzyło się w Niemczech potem.

Sponsorzy diabła

Rozejrzyjmy się wokół siebie. Ile urządzeń codziennego użytku nosi nazwy: Bosch, Zeiss czy Siemens? Samochodami jakich marek jeździmy do pracy lub na wakacje? BMW, Audi, Volkswagen czy Mercedes? Gdzie kupujemy do nich paliwo? Może na stacji Shell? A gdzie trzymamy swoje oszczędności? Może w Deutsche Banku? Czy znamy ponurą historię tych firm? Czy wiemy, jakie cierpienie stoi za tymi nazwami?

Na szczęście bomba nie wybuchła

Drugiego prezydenta odrodzonej Rzeczypospolitej Stanisława Wojciechowskiego próbowano zamordować w czasie oficjalnej wizyty na Targach Wschodnich
we Lwowie. Szczęśliwie prezydent nie ucierpiał. Ale zamach miał swoją ofiarę: Stanisława Steigera.

Benito Mussolini wypowiada wojnę Francji

„To poniżające stać z założonymi rękoma, podczas gdy inni tworzą historię. Nie jest ważne, kto zwycięży. By uczynić naród wielkim, trzeba posłać go do walki, nawet jeśli trzeba będzie go popędzać kopniakami. To właśnie zamierzam zrobić” (Benito Mussolini, kwiecień 1940 r.).

Mussolini Superstar

Twórca faszyzmu przez pierwsze 13 lat swoich rządów miał na Zachodzie całe rzesze wielbicieli, do których zaliczali się także przedstawiciele postępowych elit. Jego fanami byli m.in. Winston Churchill, Thomas Edison, Mahatma Gandhi i Sigmund Freud.

Faszyzm – kult państwa

„Dla faszysty wszystko mieści się w państwie i poza państwem nie istnieje nic ludzkiego ani duchowego, ani tym bardziej nie ma jakiejkolwiek wartości” – grzmiał Benito Mussolini podczas słynnej mowy z loży Palazzo Venezia w Rzymie.

Mit „marszu na Rzym”

100 lat temu Benito Mussolini poprowadził swoich zwolenników na Rzym, by przejąć rządy w Królestwie Włoch. Wokół tego wydarzenia narosło wiele mitów. W krajach demokratycznych przedstawiano „marsz na Rzym” jako krwawy zamach stanu. Faszyści z kolei podtrzymywali legendę o spontanicznym wybuchu wielkiej rewolucji patriotycznej. Obie wersje są nieprawdziwe.

Mongołowie, Europa i Polska

Koczownicze kultury azjatyckiego Wielkiego Stepu i rozwinięte cywilizacje zachodniej Europy od zawsze cechowało wzajemne niezrozumienie, przeradzające się we wrogość.

„Cudowna broń” nazistowskich Niemiec

Pod koniec wojny Hitler obiecywał generałom i całemu społeczeństwo niemieckiemu cudowną broń, która odmieni losy wojny. Niektórzy badacze uważają, że taka broń powstała, ale Hitler nie zdążył jej użyć. Twierdzą, że kazał ją odesłać do Japonii, aby ta ukarała Aliantów za pokonanie Niemiec.

Broń i Barwa

Od 27 października zwiedzający mogą zobaczyć nową odsłonę wystawy „Broń i Barwa” Muzeum Narodowego w Krakowie. Zmianie uległa nie tylko aranżacja, ale też lokalizacja kolekcji – jest ona prezentowana w MNK Arsenał. „Po raz pierwszy bezcenne zbiory militariów zostaną pokazane w nowym miejscu, predestynowanym – ze względu na swoją historyczną funkcję – do ich prezentacji” – pisze w przewodniku do wystawy prof. dr hab. Andrzej Szczerski, dyrektor Muzeum Narodowego w Krakowie. Transfer zbiorów podkreśla znaczenie kolekcji militariów, zyskującej własną przestrzeń ekspozycyjną.

Czytaj więcej