Założycielem angielskiej rodziny andegaweńskiej, która słynęła z tego, że łamała wszystkie przykazania kościelne był koronowany w 1154 r. na króla Anglii Henryk II Plantagenet – człowiek o niepohamowanym, cholerycznym charakterze, który w przypływie wściekłości wydał wyrok śmierci na arcybiskupa Canterbury Tomasza Becketa. Rozpusta i brak jakichkolwiek hamulców moralnych cechowała również jego synów, z których Ryszard zwany Lwie Serce i Jan bez Ziemi, stanęli do bratobójczej walki o władzę.

 Starszy z braci, Ryszard Lwie Serce urodził się w Oxfordzie w 1157 r., ale podczas 10 letnich rządów spędził w Anglii zaledwie około 6 miesięcy. Nie mówił nawet po angielsku, lub znał ten język bardzo słabo. Posługiwał się głównie francuskim i Occitanem – językiem używanym obecnie w Katalonii. Swój stosunek do Anglii wyrażał słowami: „Jest tu zimno i deszczowo”.

Zły omen

Ryszard Lwie Serce, podobnie jak wszyscy jego krewni z rodu Andegawenów – nazywanych w Anglii Plantagenetami – był człowiekiem bardzo gwałtownego charakteru. Jeden ze współczesnych mu kronikarzy pisał: „nie dbał o inne sukcesy, jak te, które wyrąbał swoim mieczem i zbrukał krwią nieprzyjaciół”. W 1187 r. Ryszard złożył przysięgę odbicia Grobu Świętego w Jerozolimie i stał się krzyżowcem. 

Kiedy król Henryk II zmarł, Ryszard Lwie Serce okazał żałobę w typowy dla siebie impulsywny sposób. Gdy odwiedził kościół w opactwie Fontevraud i zobaczył zwłoki ojca i krew, która wypłynęła z nosa zmarłego króla, miał wybuchnąć płaczem i krzyknąć: „O rozpaczy! To ja go zabiłem”. 

Napoleon wykorzystał Polaków>>

3 września 1189 r. podczas koronacji 32-letniego Ryszarda Lwie Serce w Opactwie Westminsterskim, nad tronem nowego króla, mimo pełnego blasku słonecznego wypełniającego kościół latał nietoperz. Poddani odczytali to jako złą wróżbę zarówno dla kraju jak i nowego króla. Niesmak poddanych wzbudził rozkaz monarchy, żeby w uroczystościach koronacyjnych uczestniczyli tylko mężczyźni. Na dworze panowały bowiem pogłoski, że król przejawia „niezdrowe” zainteresowanie mężczyznami. Także Żydzi, którzy dotychczas byli zapraszani na koronacje królów, dostali tym razem zakaz wstępu do katedry. Łamiąc go, usiłowali wedrzeć się do kościoła i wręczyć nowemu władcy dary. Rozdrażnieni ich zachowaniem dworzanie zamiast przyjąć precjoza rzucili się na nich z pięściami. Ten incydent stał się początkiem fali pogromów, która przetoczyła się przez angielskie miasta. Ryszard Lwie Serce nie interesował się specjalnie sprawami swojego królestwa. Za główny cel w życiu postawił sobie odzyskanie Jerozolimy, będącej pod panowaniem sułtana egipskiego Saladyna.

Zbieranie funduszy na III krucjatę doprowadziło Anglię na skraj bankructwa. „Gdybym znalazł kupca, to sprzedałbym Londyn”, oświadczył władca na wieść, że krucjata rujnuje gospodarczo kraj. Król uznał, że każdy sposób zbierania funduszy na wyprawę jest sprawiedliwiony. Nadania ziemskie, zamki, baronie, miasta i rozmaite lenna nadawał każdemu, kto dawał więcej na krucjatę. W podobny sposób Ryszard sprzedawał wysokie stanowiska państwowe, w tym głównie posady szeryfów. Doszło nawet do tego, że za cenę 10 tysięcy srebrnych marek zwolniono z więzienia króla Szkocji Williama I, który był przecież zaprzysięgłym wrogiem rodziny andegaweńskiej. 

Zwycięzca spod Akki

W czasie pierwszej wyprawy w 1099 r. krzyżowcy zdobyli Jerozolimę , a z ziem Lewantu powstało państwo łacinników. W czasie drugiej wyprawy krzyżowej armie z Europy dowodzone przez króla Francji Ludwika VII i cesarza Konrada III poniosły klęskę przy oblężeniu Damaszku i utraciły hrabstwo Edessy. Na czele III krucjaty stanął król Anglii Ryszard Lwie Serce i król Francji Filip II August.  Zanim Ryszard wyruszył do Ziemi Świętej, mianował na czas swojej nieobecności kanclerzem królestwa Williama Longchampa.

Drugi po Sienkiewiczu>>

 Absencja króla przyciągnęła jego młodszego brata, wiecznego intryganta i wyjątkowego nieudacznika, księcia Jana. Współcześni nadali mu przydomek „Bez Ziemi”. A to dlatego, że faworyzowany ongiś przez ojca został pobity w Irlandii i zaprzepaścił szansę na rządzenie tym krajem. Pozostał księciem, który nie miał swojego państwa. Teraz wałęsał się na kontynencie bez specjalnego celu w życiu. Ryszard znał doskonale jego apetyt na koronę angielską, więc kazał mu złożyć przysięgę, że nie zawita do Anglii w czasie, kiedy król będzie walczył w Ziemi Świętej. Ale jak przystało na Andegawena, książę Jan wcale nie zamierzał dotrzymywać obietnicy. Zjawił się w Anglii jak Ryszard opuścił Albion i rozpoczął zbrojne starania o odebranie władzy kanclerzowi Williamowi Longchampowi. Zgromadził wokół siebie wszystkich wrogów króla, w tym między innymi biskupa Coventry Hugha de Nuanta, człowieka o wyjątkowo złej reputacji.

 Wiosną 1191 r. wiadomości o intrygach Jana bez Ziemi doszły do walczącego na Wschodzie Ryszarda Lwie Serce. W czerwcu angielski król odniósł wielkie zwycięstwo nad Saladynem pod Akką. Wkrótce jednak został sam, gdyż niedawny sojusznik – król Francji Filip II August wycofał się ze swymi wojskami do Europy. Tłumaczył to złym stanem zdrowia, ale w rzeczywistości chciał zabezpieczyć interesy terytorialne Francji.

 Mimo braku francuskiego wsparcia, Ryszard Lwie Serce odniósł w 1191 r. zwycięstwo nad muzułmanami pod Arsuf, a wiosną 1192 r. pobił wroga pod Darum. Nie zdobywszy jednak Jerozolimy, Ryszard zawarł z Saladynem porozumienie w Jaffie, dające chrześcijanom prawo do swobodnego odwiedzania Świętego Miasta.

Skąd się wzięła Syria?>>

 W międzyczasie coraz częściej zaczęły dochodzić do niego niepokojące wieści o stopniowym przejmowaniu przez młodszego brata władzy królewskiej w Anglii i jego konszachtach z królem Francji Filipem II Augustem. 

Niewola u cesarza

Zaniepokojny król postanowił jak najszybciej wracać do Anglii, żeby ukarać wiarołomnego brata. Jego statek rozbił się jednak na Adriatyku. Uratowany z katastrofy morskiej Ryszard Lwie Serce postanowił odbyć dalszą część drogi pieszo w przebraniu zwykłego wędrowca z obawy przed aresztowaniem ze strony księcia Austrii Leopolda V Austriackiego. W czasie wędrówki został jednak rozpoznany i schwytany. Austriacki książę zwęszył możliwość zdobycia olbrzymiego okupu za życie angielskiego króla. Leopoldem kierowała także chęć rewanżu , za to że Ryszard nakazał zdjęcie jego sztandaru z murów zdobytej Akki. 
 Na szczęście dla Ryszarda w sprawę wmieszał się cesarz niemiecki Henryk IV, który odebrał Leopoldowi ważnego jeńca. Zgodnie z przekazem historycznym Jan bez Ziemi i Filip II August mieli zapłacić Henrykowi IV, aby ten przetrzymał angielskiego króla możliwie jak najdłużej w w niewoli. Dopiero po dwóch latach, matka Ryszarda Lwie Serce – Eleanora księżna Akwitanii, jedna z najmożniejszych i wpływowych kobiet w Europie, wpłaciła cesarzowi okup za syna.Teraz rozsierdzony Ryszard mógł powrócić do swojego królestwa, żeby rozmówić się z wiarołomnym bratem. Ten jednak zdążył już uciec do swego francuskiego sojusznika Filipa II Augusta.

Kiedy w końcu bracia się spotkali, król Ryszard Lwie Serce zgodził się wybaczyć Janowi zdradę, ale tylko pod warunkiem, że ten udowodni swoją lojalność podczas wojny z królem Francji Filipem II Augustem. I jak to zazwyczaj bywało w zwyczaju u Andegawenów, Jan bez mrugnięcia okiem zdradził swojego dotychczasowego sojusznika i odpowiednio wynagrodzony stanął u boku brata.

Śmierć Ryszarda Lwie Serce>>

W marcu 1199 r. Ryszard Lwie Serce, książę Akwitanii i Normandii, hrabia Anjou i król Anglii zginął od strzały z kuszy w ramię w czasie oblężenia zamku Chalus na granicy pomiędzy Akwitanią i Francją. Zabójcą króla był niejaki Pierre Basile. W ranę wdała się gangrena i w dziesięć dni później, 6 kwietnia 1199 r. Ryszard Lwie Serce zmarł. Na łożu śmierci król przebaczył swojemu zabójcy, a nawet obdarował go sakiewką ze 100 szylingami. Jednak królewski oficer Mercadier wcale nie zamierzał wykonać tego wielkodusznego rozkazu swojego pana. Kazał zabić wszystkich obrońców francuskiego zamku, a łucznika Pierre'a Basile'a żywcem obedrzeć ze skóry, a następnie powiesić. 

Ciało króla Ryszarda Lwie Serce, korona i regalia pochowane zostały w królewskim opactwie Fontevraud u stóp sarkofagu jego ojca, króla Henryka II. Serce Ryszarda Lwie Serce przewieziono w ołowianej skrzynce do katedry w Rouen, aby w ten sposób upamiętnić miłość króla do rodzinnej Normandii. W 2013 r. zmumifikowane serce króla poddano analizie antropologicznej i biochemicznej, która potwierdziła, że grot śmiercionośnej strzały nie był zatruty. 

Najgorszy król w historii Anglii

 Tron Anglii nie pozostał długo pusty. Następcą bezdzietnego Ryszarda Lwie Serce został jego młodszy brat Jan bez Ziemi, który bardzo szybko zasłużył na opinię najgorszego króla w historii Anglii. 

Koronacja odbyła się 27 maja 1199 r. O jakości rządów tego króla świadczy fakt, że w ciągu kolejnych sześciu lat Jan bez Ziemi utracił Normandię, Andegawenię, Maine, Bretanię i północne Poitou, które przeszły pod panowanie korony francuskiej. 
Królestwo Anglii popadało szybko w ruinę, a jedynym lekarstwem na to miały być w opinii króla Jana coraz cięższe obciążenia podatkowe nakładane na baronów.

 Jan bez Ziemi dążył także do pełnej samodzielności w mianowaniu księży na urzędy kościelne. Oczywiste profity ze sprzedaży urzędów miały trafiać do kasy dworskiej. Rozjuszony skalą angielskiej symonii papież Innocenty III obłożył ekskomuniką całą Anglię, co spowodowało, że kościoły w tym kraju całkowicie opustoszały. 

 Cierpliwość baronów w końcu się wyczerpała i podnieśli otwarty bunt przeciwko królowi. Zakończył się on 15 czerwca 1215 r. na łące Runymede nad Tamizą w hrabstwie Surrey. Król Anglii Jan bez Ziemi zmuszony został przez wielmożów do podpisania Wielkiej Karty Swobód , która przeszła do historii jako Magna Carta.

Ograniczała ona samowolę króla w kwestiach skarbowych i sądowych. Postanowienia zawarte w Wielkiej Karcie Swobód były tak nowatorskie, że do dnia dzisiejszego obowiązują w prawodawstwie angielskim. Historycy i teoretycy uważają ją za podstawowy dokument gwarantujący porządek konstytucyjny i wolności obywatelskie.